Historia Jastrzębia: Willa Franciszka z dawnych lat...

Lata międzywojenne to był dobry okres dla rozwoju Jastrzębia. W tym czasie zakład kąpielowy znacząco podniósł standard swoich usług, a jednocześnie prywatni inwestorzy wznosili kolejne pensjonaty na potrzeby coraz to liczniejszej grupy kuracjuszy. Jedną z osób, która miała duży wpływ na losy przedwojennego Jastrzębia, był naczelnik gminy Jan Dyrda.
Dyrda pochodził z Żor. Jako dyżurny ruch na stacji w Jastrzębiu-Zdroju brał udział w trzecim powstaniu śląskim. Tu poznał pochodzącą z Bożej Góry Franciszkę Wita, z którą doczekał się trójki dzieci. W latach 20., tuż obok domu kolejowego przy obecnej ul. Zdrojowej, wybudował swój pierwszy pensjonat. Był to dość skromny budynek, jednak dzięki niemu i swojej pracy na kolei mógł sobie pozwolić na wystawienie okazalszej budowli. I tak w 1932 r. przy głównej ulicy uzdrowiskowej stanęła „willa Franciszka”, gdzie dla gości udostępniono 12 pokoi, 5 na parterze i 7 na drugim piętrze. W piwnicach urządzono kuchnię, pralnię oraz magiel, na pierwszym piętrze znajdowało się mieszkanie właściciela, a na poddaszu magazyn. Stary dom Dyrda sprzedał masażyście z uzdrowiska – Niemcowi Hajderowi.
Niestety wybuch drugiej wojny wszystko zmienił. Dyrdowie utracili dom i byli zmuszeni zamieszkać w Moszczenicy. Niemcy w dawnej „Dyrdziance” utworzyli w ramach „Miasta Matek” porodówkę dla Niemek oczekujących potomstwa.
Zakończenie wojny pozwoliło powrócić Dyrdom do swojego domu, który wynajmowali kuracjuszom skierowanym przez Hutę „Pokój”. Jednak niezbyt długo cieszyli się swoją własnością. W 1951 r. władza ludowa odebrała budynek Dyrdzie i przekazała go na potrzeby Funduszu Wczasów Pracowniczych, a w latach 60. ulokowano na parterze ośrodek zdrowia. Rodzina Dyrdów nadal mogła zajmować swoje mieszkanie, jednak już nie jako właściciele a lokatorzy. Taki obrót sprawy doprowadził Jana Dyrdę do kłopotów zdrowotnych. Przez wiele lat rodzina przedwojennego naczelnika gminy Jastrzębie-Zdrój była gościem we własnym domu.
W 1991 r. dokonała się sprawiedliwość dziejowa i potomkowie Jana i Franciszki Dyrda odzyskali dom, który obecnie w dużej części jest wynajmowany na prowadzenie działalności gospodarczej.