Apelują o kontynuowanie reformy samorządu terytorialnego. Innymi słowy, chcą ustalenia raz na zawsze, kto ma rządzić regionem: wojewoda czy marszałek.
"Odczuwamy wyraźny zastój w tych pracach, przez co znacząco spowolniony został rozwój lokalnej przedsiębiorczości i społeczeństwa obywatelskiego" - czytamy w projekcie uchwały, którą ma przegłosować sejmik sląski na dzisiejszym posiedzeniu.
- Marszałek jest rzeczywistym gospodarzem regionu. Dysponuje coraz większymi środkami i ma coraz większy wpływ na rozwój województwa - twierdzi Marek Wójcik, poseł PO. Jego zdaniem konflikty między wojewodami a marszałkami mają raczej wyłącznie charakter ambicjonalny.
- To skutek niedokończonej reformy samorządowej - uważa Michał Czarski, który dziś jest przewodniczącym Sejmiku Województwa Śląskiego, ale gdy pełnił funkcję marszałka, spory z ówczesnym wojewodą Lechosławem Jarzębskim były na porządku dziennym.
Radny Józef Buszman podkreśla jednak, że źródło wielu problemów tkwi w systemie. - Oświata jest w gestii samorządów (budynki), kuratorium administracyjnie podlega wojewodzie. Funduszami europejskimi zajmują się i urzędnicy marszałka, i wojewody - wylicza Buszman.
Do tego obydwa urzędy obrosły urzędnikami o podobnych kompetencjach. U wojewody, który nie sprawuje w regionie żadnej realnej władzy, urzędników jest więcej (960) niż u marszałka (935). W Wydziale Polityki Społecznej pracuje u wojewody 87 osób, a w Wydziale Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej kolejnych 85 urzędników. Z kolei u marszałka jest jeden Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej, a w nim 41 etatów. Wojewodzie podlega Wydział Informacji Europejskiej i Projektów Transgranicznych (20 urzędników), a marszałkowi Wydział Promocji i Współpracy Międzynarodowej (15 etatów). Ten swoisty galimatias na pewno nie ułatwia życia zwykłemu obywatelowi.
Radni woj. śląskiego domagają się więc dalszej przebudowy ustrojowej państwa w stronę zwiększenia roli samorządów, poszerzenia ich kompetencji i wzmocnienie finansowych podstaw działania. Radni chcą decentralizacji finansów publicznych, w tym wzmocnienia finansowego powiatów.
- Już najwyższy czas, by podjąć też decyzję, co dalej z powiatami - mówi Andrzej Płonka, starosta bielski. - Tegoroczna powódź pokazała, że powiat ma zbyt mało środków, by pomóc gminom. Chcielibyśmy większego udziału w podatku VAT. Teraz trafia do nas rocznie 40 mln zł, które przeznaczamy na inwestycje, a 10 mln zł odprowadzamy do budżetu państwa.
Sejmik śląski domaga się też od parlamentarzystów i rządu wyraźnie określenia tego, co należy do zadań wojewody, a co do zadań marszałka. Rządzi ten, kto ma pieniądze, a więc marszałek. Wojewoda jest tylko przekaźnikiem decyzji rządu. W sprawie przyszłości regionu ma niewiele do powiedzenia. Tymczasem w społecznym odbiorze nadal wojewoda wydaje się kimś ważniejszym, choćby dlatego, że powołuje go premier. O marszałku mieszkańcy regionu wciąż wiedzą niewiele.
Czytelny podział
Z Czesławem Martyszem, profesorem prawa, przewodniczącym Samorządowego Kolegium Odwoławczego, rozmawia Teresa Semik
Co stoi na przeszkodzie w dokończeniu reformy administracyjnej?
Polityka.
Wydziały w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim i Urzędzie Marszałkowskim są zbieżne. Czy mamy do czynienia ze sporami kompetencyjnymi?
Na szczęście - nie. Uważam, że można podjąć próbę zdefiniowania, które z obecnych zadań, należących do administracji rządowej w terenie, udałoby się przenieść do samorządowego województwa, powiatu, a kto wie, czy nie do gminy. Oczywiście, z uwzględnieniem także przepisów finansowych. Dla odbiorcy nie jest ważne to, na przykład, czy pozwolenie na budowę jest decyzją rządową czy samorządową. On chce mieć sprawę załatwioną szybko, sprawnie i bezpiecznie.
Jak wzmocnić władzę samorządową?
Był pomysł, żeby ją wzmocnić poprzez objęcie w pełni funkcji gospodarza województwa także w obszarze współpracy regionalnej, międzyregionalnej i międzynarodowej.
Co z wojewodą?
Zostałby, jak kiedyś, przedstawicielem rządu w terenie i organem nadzoru nad samorządem terytorialnym. Jego domeną powinny być działania w sytuacjach nadzwyczajnych.
Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?