18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Mieszkaniec śląskiego dostał pięć lat życia ekstra

Marcin Zasada
Gertruda Hornik ma swoją receptę na długowieczność
Gertruda Hornik ma swoją receptę na długowieczność FOT. ARKADIUSZ GOLA
Co mieszkańcy naszego regionu mają wspólnego z Luciano Pavarottim? Średnią długość życia. Według najnowszego raportu GUS, mieszkańcy województwa śląskiego, tak jak słynny włoski tenor, żyją przeciętnie około 71 lat. To wciąż dużo krócej od najbardziej długowiecznych w kraju mieszkańców Małopolski i ich sąsiadów z Podkarpacia, ale mamy powody do optymizmu. W ciągu dwóch dekad długość życia na Śląsku wzrosła o ponad pięć lat.

Jeszcze w 1990 roku statystyczny mężczyzna na Śląsku nie dożywał 66 lat, a Ślązaczki były najkrócej żyjącymi kobietami w Polsce (74,2 lata). O zanieczyszczeniu w tej części Polski legendy opowiadali nawet laureaci nagrody Nobla. Al Gore twierdził, że na Śląsku dzieci ewakuuje się do kopalń, by mogły pooddychać świeżym powietrzem.

Dziś Ślązacy żyją niewiele krócej od średniej krajowej, która wynosi 71,5 roku. Jednak nasze województwo jest wciąż jedynym, w którym w mieście (70,8) życie kończy się szybciej niż na wsi (71,9). Jeśli śląskie rodziny chciały żyć dłużej, powinny przenieść się na prowincję. Tam żyje się stosunkowo długo (mężczyźni 71,9 - to trzeci wynik w kraju; kobiety 79,9 lat). Natomiast na zurbanizowanym obszarze gorsze warunki są tylko w Łódzkiem. Śląskie kobiety, choć żyją średnio osiem lat dłużej od swoich mężów (79,1), długowieczności mogą zazdrościć rodaczkom z całej niemal Polski. Szybciej umierają tylko łodzianki (78,9).

- Wciąż zbieramy owoce wieloletniej działalności przemysłu ciężkiego, w którym praca wyniszczała mężczyzn, a zanieczyszczenie - dokładnie wszystkich - mówi prof. Andrzej Rączaszek z Akademii Ekonomicznej w Katowicach.

Ślązacy najczęściej żegnają się z życiem z powodu chorób cywilizacyjnych. Wśród nich największe żniwo zbierają dolegliwości układu krążenia (blisko 500 zgonów na 100 tys. ludności). Rzadziej umierają z powodu nowotworów (ok. 250 zgonów), wskutek wypadków (ok. 70 zgonów) oraz chorób układu oddechowego (ok. 50 zgonów). W krajowej czołówce jesteśmy pod względem częstości zgonów spowodowanych chorobami układu trawiennego (56 zgonów na 100 tys. mieszkańców), co dowodzi, że kult tłustej, ciężkostrawnej kuchni panuje jeszcze w wielu domach.

Z miast województwa, najlepsze warunki do długiego żywota są w Bielsku-Białej. Mężczyźni żyją w niej średnio 72,4, a kobiety - 80,1 roku. Niewiele ustępują jej Tychy (mężczyźni 72,3; kobiety 79,5 r.) i Rybnik (m: 72,1; k: 79 l.). O dziwo, najmniejsze szanse na osiągnięcie wieku matuzalema są w Katowicach (m: 69,3; k: 77,9 r.), Sosnowcu (m: 69,9; k: 78,7 r.) i Bytomiu (m: 70,5; k: 78,6 r.).

Zmiany społeczne, związane choćby z restrukturyzacją górnictwa, postępem medycyny, a także ewolucja nawyków w żywieniu czy spędzaniu wolnego czasu, przyniosły Ślązakom kilka dodatkowych lat życia. Choć liczby wskazują na pozytywne zmiany, woj. śląskie, podobnie jak reszta Polski, wciąż marnie prezentuje się na tle czołówki światowej. Jeśli chodzi o długowieczność, Polacy są na 29., a Polki - na 24. miejscu w Europie.

- I pod tym względem mamy zaległości wobec standardów europejskich. Ale w kolejnych dekadach będziemy zmniejszać ten dystans: nasze życie znów wydłuży się o parę lat - przewiduje dr Agata Zygmunt, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego.

Niektórzy proponują, by brać przykład z Islandii, w której statystyczny mężczyzna dożywa osiemdziesiątki. Dieta wikingów? To akurat ryzykowny pomysł, bo jednym z największych islandzkich przysmaków jest hrutspungur, czyli... wędzone jądra baranie.

Rolada i kieliszek na wieczne zdrowie

Gertruda Hornik z Katowic ma swoją receptę na długowieczność.

W listopadzie pani Gertruda skończy 97 lat. O dziwo, gustuje w tradycyjnej śląskiej kuchni, jednak jej sekretem są tradycyjne przepisy.

- Kluski, rolada i rosół. Do tego prawdziwy śląski sernik. A od czasu do czasu do obiadu kieliszek czystej - zdradza energiczna seniorka.

Wszystkie 97 lat pani Gertruda przeżyła w katowickim Nikiszowcu. Od zabytkowej dzielnicy, ulokowanej na terenie obszaru dworskiego Gieschewald, jest tylko pięć lat młodsza. Tu doczekała dwóch synów, czwórki wnuków i szóstki prawnucząt. Przeżyła siódemkę rodzeństwa i męża, który w kopalni Wieczorek pracował jako cieśla. Pamięta budowę kościoła pw. św. Anny. Jako dziesięciolatka wchodziła na wieżę niedokończonej świątyni, której ukończenie powstrzymał wybuch pierwszej wojny światowej. Dziś okazały kościół ogląda z okna.

- Wszyscy mówimy jej, że ma zdrowie nastolatki. I żartujemy, że jeszcze nas wszystkich przeżyje - uśmiecha się Ilona Gul, sąsiadka pani Gertrudy. MZ

Dieta, praca i lepsze powietrze - to sprzyja dłuższemu życiu
Mówi prof. Andrzej Rączaszek, demograf

Pamiętajmy, że przez wiele lat Śląsk był zanieczyszczany przez przemysł ciężki. Wpływało to na zdrowie mieszkańców, a skutki tego zjawiska będą jeszcze długo widoczne w badaniach.

Konsekwencje transformacji w górnictwie są kluczowe dla długości życia, jednak przez ten czas zmieniło się dużo więcej. Inna jest dieta. Jemy zdrowiej, choćby dzięki temu, że oferta rynkowa jest lepsza. Szkoda, że zdrowemu odżywianiu daleko do powszechności. Lepiej działa służba zdrowia. Gorzej jest z aktywnością fizyczną, bo mamy na to coraz mniej czasu.

Jeżeli chodzi o Śląskie, to zwraca uwagę nienaturalna dysproporcja pomiędzy długością życia kobiet i mężczyzn. W niedalekiej przyszłości powinna się ona radykalnie zmniejszyć. Mam nadzieję, że przy okazji zmieni się też polityka państwa, która zaradzi ujemnemu przyrostowi naturalnemu. To w skali całego kraju jeden z największych problemów społecznych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na czeladz.naszemiasto.pl Nasze Miasto