41. rocznica podpisania Porozumień Jastrzębskich. W 1980 roku górnicy dali podwaliny pod wolność. Dziś obchody. Przyjeżdża premier

3 września 1980 roku to jedna z ważniejszych dat w historii współczesnej Polski i wydaje się, że najważniejsza w dziejach Jastrzębia-Zdroju. To właśnie wtedy 56 zakładów górniczych podpisało porozumienie z rządem, stwarzając podwaliny pod wolną Polskę.

- Kiedy rozpoczął się strajk władze myślały, że od "ręki" załatwią problem. Chyba spodziewali się, że strajkujemy o mydło, odzież roboczą. Zrobili wielkie oczy, kiedy usłyszeli o postulatach politycznych, o wolnym i niezależnym związku zawodowym. Emocje były spore. Byliśmy zwykłymi robotnikami, nie wiedzieliśmy czego się spodziewać po komunistycznej władzy - wspomina wydarzenia z września 1980 roku Marian Molski, uczestnik górniczego strajku.

Górnicy MKS-u - Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z siedzibą w KWK Manifest Lipcowy - w skład którego wchodziło 56 lokalnych komitetów, wśród których 28 stanowiły kopalnie rozpoczęły strajk 28 sierpnia na nocnej zmianie. Ich

Dziś, 3 września 2021 roku w Jastrzębiu odbędą się rocznicowe obchody tych wydarzeń. Rozpocznie je msza o godzinie 9.00 w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła, gdzie na nabożeństwa przychodzili górnicy. A następnie uroczystości przeniosą się pod pod Pomnik Porozumienia Jastrzębskiego na placu. im. Tadeusza Jedynaka, gdzie nastąpi złożenie kwiatów i wygłoszone zostaną okolicznościowe przemowy.

W wydarzeniu weźmie udział premier Mateusz Morawiecki, a także szef Solidarności Piotr Duda i władze Jastrzębia. Zostanie odczytany okolicznościowy list napisany przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Podpisane przez górników i rządzących w 1980 roku porozumienia dotyczyły postulatów robotniczych, z których główne dotyczyły wolnych sobót i niedziel, obniżenia wieku emerytalnego dla pracowników dołowych, przyznania dodatków za rozłąkę i zaliczenie pylicy płuc do chorób zawodowych.

Postulaty związkowe zaakceptowane przez rząd PRL i zapisane w protokole:

1. podnoszenie wysokości zarobków w ścisłej relacji ze wzrostem kosztów utrzymania,
2. wprowadzenie wolnych sobót i niedziel,
3. wprowadzenie pułapu minimalnej i maksymalnej płacy,
4. obniżenie wieku emerytalnego dla pracowników dołowych (przedłożone Sejmowi PRL),
5. zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w niektórych kopalniach, w innych ustalenie systemu według uznania załóg,
6. przyznanie dodatków pieniężnych za rozłąkę dla pracowników mieszkających w hotelach robotniczych lub kwaterach prywatnych z dala od rodzin,
7. zaliczenie pylicy płuc do chorób zawodowych,
8. poprawę zaopatrzenia sklepów w przetwory mięsne i zaniechanie sprzedaży tych wyrobów w miejscach innych niż sklepy ogólnej sieci handlowej,
9. przyznanie deputatu węglowego wszystkim pracownikom zatrudnionym w górnictwie,
10. ograniczenie administracji,
11. wprowadzenie racjonalnej gospodarki węglem kamiennym,
12. powołanie przez Prezesa Rady Ministrów Komisji Mieszanej składającą się z przedstawicieli rządu, władz wojewódzkich i przedstawicieli Międzyzakłodowego Komitetu Strajkowego mającej za zadanie nadzorować realizację postanowień oraz dopilnowanie by wobec osób biorących udział w strajku oraz ich rodzin nie były stosowane jakiekolwiek szykany.