Badanie krwi na czczo czy niekoniecznie? Ekspertka radzi co i kiedy jeść przed pobraniem. Ile wody należy wypić? Jak uniknąć siniaka?

Renata Adamkiewicz-Flis: Dzień przed pobraniem krwi warto unikać tłustych potraw, a sama kolacja powinna być raczej lekkostrawna. Dieta bogatotłuszczowa powoduje zwiększenie stężenia trójglicerydów, co często widać już po samej surowicy lub osoczu w probówce po pobraniu – zmętnienie zawartości.

Dieta bogatobiałkowa natomiast może spowodować zwiększenie stężenia amoniaku, mocznika, kwasu moczowego i białka całkowitego w surowicy krwi. Ostatni posiłek powinien zostać spożyty około 12 godzin przed pobraniem.

Ponadto warto wyeliminować 1-2 dni przed pobraniem spożywanie alkoholu. Obecność alkoholu może wpłynąć zwłaszcza na wyniki oznaczenia enzymów wątrobowych (obserwujemy np. wzrost GGTP, czyli gamma-glutamylotransferazy, AST, czyli aminotransferazy asparaginianowej, ALT, czyli aminotransferazy alaninowej). Co więcej, w morfologii również zaobserwujmy zmiany – chociażby wzrost parametru MCV (średniej objętości krwinki czerwonej).

W dniu samego badania nie powinno się jeść śniadania, pić kawy i herbaty. Pacjent powinien być na czczo i wypić około 1 szklanki wody.

Przed pobraniem (na około 30 minut) warto wypić szklankę wody. Dzięki temu, po pierwsze, nie dojdzie do odwodnienia organizmu, a po drugie ułatwi to pobranie krwi – żyły będą bardziej uwypuklone, a krew rzadsza (podczas snu nie pijemy i przez to krew gęstnieje). Najlepszym rozwiązaniem jest wypicie zwykłej wody bez żadnych dodatków.

Nie, nie każde oznaczenie będzie wymagać od pacjenta bycia na czczo. Wcześniejsze spożycie posiłku nie wpływa na badania takie jak:

• przy hormonach: androstendion, DHEA, FSH, ft3, ft4, progesteron, beta-HCG, TSH,
• przy oznaczeniu przeciwciał: przeciwciała ANA, anty-TPO, przeciwciał w klasie IgE, anty-TG,
• przy oznaczeniach biochemicznych: witamina D,
• przy oznaczeniu parametrów układu krzepnięcia: D-dimery,
• przy markerach: AFP, CA-125,
• przy testach: HCV i HIV.

Zaleca się unikać intensywnego wysiłku fizycznego 1-2 dni przed pobraniem. Zatem z aktywności sportowych warto wybrać spacer zamiast podnoszenie ciężarów. Duży wysiłek fizyczny przed badaniem krwi może wpłynąć na wyniki oznaczeń np. gospodarki węglowodanowej – stężenie glukozy będzie niższe, enzymów wątrobowych – podwyższone wartości AST, ALT, parametrów układu krzepnięcia – podwyższenie aktywności czynników krzepnięcia krwi, aktywności fibrynolitycznej.

Sama krew po aktywności fizycznej jest zagęszczona – w trakcie wysiłku tracimy wodę. Po samym pobraniu krwi również warto powstrzymać się od dużego wysiłku fizycznego.

Tak, siniak może być wynikiem nie tylko nieumiejętnego wkucia w żyłę, ale i brakiem delikatnego uciskania miejsca wkłucia gazikiem, zbytnim zginaniem ręki w łokciu od razu po pobraniu krwi czy nadwyrężaniem ręki w dniu pobrania. Oczywiście na ryzyko pojawienia się siniaka (czyli wylewu podskórnego) ma wpływ stan naczyń. Dlatego siniaki często pojawiają się u osób starszych, które mają „kruche naczynia”.