Leczenie otyłości na NFZ. W 2024 r. rusza nowy program bez operacji bariatrycznej. Kto może się dostać do KOS-BMI 30 Plus?

Otyłość jest coraz większym problemem. Już teraz dotyczy 20-25 proc. dorosłych osób, a w ciągu 2 lat ma mieć ją 30 procent społeczeństwa (w tym 30 proc. mężczyzn i 26 proc. kobiet). To stan, w którym współczynnik masy ciała BMI przekracza 30 kg/m2. Stan zdrowia takich osób jest szczególnie zagrożony, a powrót do prawidłowych parametrów masy ciała i metabolizmu – skomplikowany, stąd potrzeba wyspecjalizowanej opieki nad pacjentami.

Zobacz też: Już nie BMI. Są inne wskaźniki zdrowia

Już wkrótce leczenie otyłości będzie możliwe na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia w ramach nowego programu pilotażowego o nazwie KOS-BMI 30 Plus. To kolejny program po trwającym do końca roku pilotażu KOS-BAR dla otyłych, który okazał się ogromnym sukcesem. Projekt rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia w tej sprawie trafił do konsultacji publicznych 16 listopada, które zakończą się 7 grudnia 2023 r., po czym nastąpią kolejne etapy prac przed ogłoszeniem aktu.

Pilotaż zostanie sfinansowany z opłaty cukrowej, czyli podatku akcyzowego nałożonego na produkty słodzone i pokrewne, przede wszystkim na napoje z dodatkiem cukrów i słodzików, a także kofeiny i tauryny (tzw. energetyki).

Program KOS-BMI 30 Plus ma na celu poprawę jakości i efektywności leczenia pacjentów otyłych, by uniknąć zabiegów bariatrycznych, czyli chirurgicznego leczenia otyłości.

Pacjenci otrzymają możliwość wielodyscyplinarnego leczenia w jednym ośrodku z zapewnieniem jego sprawnej koordynacji na każdym etapie terapie, z monitorowaniem leczenia i jego efektów włącznie.

Pilotaż docelowo potrwa 2 lata i obejmie co najmniej 10 tysięcy pacjentów z otyłością. Zapewniony im zostanie indywidualny plan leczenia z wielospecjalistycznym wsparciem z uwzględnieniem 4 modułów postępowania:

1. diagnostyka wstępna i ustalenie indywidualnego planu leczenia,
2. leczenie specjalistyczne i monitorowanie efektów,
3. rehabilitacja lecznicza;
4. przekazanie informacji dotyczącej realizacji programu pilotażowego i zaleceń dalszego postępowania do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Koncepcja kompleksowej diagnostyki i leczenia świadczeniobiorców z rozpoznaną otyłością opiera się na scentralizowanym, wielodyscyplinarnym leczeniu w jednym ośrodku, który zapewnia sprawną koordynację na każdym etapie leczenia, obejmuje także monitorowanie efektów leczenia oraz całego procesu leczenia – podano w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia.

Do programu KOS-BMI 30 Plus dostać się mogą osoby w wieku powyżej 18 lat ze zdiagnozowaną otyłością (BMI powyżej 30), która jest spowodowana nadmierną podażą energii. Oznacza to, że wymagany kod choroby w klasyfikacji ICD-10 to E66.0.

Dodatkowym kryterium dla tych pacjentów jest rozpoznanie co najmniej 1 z powikłań otyłości, takich jak:

• stan przedcukrzycowy,
• cukrzyca typu 2,
• zespół metaboliczny,
• upośledzenie funkcji wątroby (podwyższone transaminazy),
• dyslipidemia (nieprawidłowy lipidogram),
• nadciśnienie tętnicze,
• obturacyjny bezdech senny wymagający wspomagania oddechu (CPAP),
• zespół policystycznych jajników (PCOS),
• konieczność redukcji masy ciała przed planowanym leczeniem zabiegowym, np. endoprotezoplastyką.

W projekcie rozporządzenia nt. programu KOS-BMI 30 Plus wyszczególniono też dokładnie wyjątki dotyczące kwalifikacji do leczenia. Do pilotażu nie mogą być włączeni otyli pacjenci, u których występują:

• nieuleczalna choroba prowadzącą do wyniszczenia organizmu,
• chorobę stanowiąca zagrożenie dla życia,
• czynne uzależnienie od alkoholu, narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych,
• choroba psychiczną, która pomimo leczenia i farmakoterapii nie poddającą się kontroli,
• ciężkie upośledzenie umysłowe,
• ciąża, karmienie piersią albo plan zajścia w ciążę w okresie do 12 miesięcy,
• inne przeciwwskazania, które stwierdził lekarz.

W programie pilotażowym KOS-BMI 30 PLUS weźmie udział 21 ośrodków koordynujących. Ich wykaz umieszczono w załączniku nr 1 do projektu rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia.

Na liście znalazły się:

1. Kliniczny Szpital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie,
2. Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie,
3. Regionalne Centrum Zdrowia Sp. z o.o. w Lublinie,
4. Regionalny Szpital Specjalistyczny im. dr. Władysława Biegańskiego w Grudziądzu,
5. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie,
6. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie,
7. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie,
8. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Hajnówce,
9. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łęcznej,
10. Specjalistyczne Centrum Medyczne S.A. w Polanicy-Zdroju,
11. Szpital Czerniakowski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
12. Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr Jana Biziela w Bydgoszczy,
13. Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie,
14. Szpitale Pomorskie Sp. z o.o. w Gdyni,
15. Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. Norberta Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
16. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku,
17. Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu,
18. Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku,
19. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Janusza Korczaka w Słupsku Sp. z o.o.,
20. Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera w Toruniu,
21. Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie.

Są to ośrodki biorące udział w zakończonym programie KOS-BAR, a dodatkowo zarekomendowano dwa szpitale:

• Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu,
• Kliniczny Szpital Wojewódzkie nr 2 w Rzeszowie.

Po wejściu w życie rozporządzenia przewidziane są trzy miesiące na organizację pilotażu, w tym zawarcie umów pomiędzy ośrodkami koordynującymi z NFZ.

Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości KOS-BMI 30 PLUS Rządowe Centrum Legislacji