Muzeum w Jastrzębiu. Czy powstanie muzeum miejskie?

Galeria Historii Miasta powstała w 2002 r., a jej pierwszą siedzibą były pomieszczenia w parterowej części żłobka przy ul. Wrzosowej. Te skromne warunki pozwoliły na urządzenie Izby Śląskiej oraz Izby Górniczej, natomiast największa sala była przeznaczona na wystawy czasowe. Od samego początku GHM skupiła się na gromadzeniu, przechowywaniu i udostępnianiu zabytków związanych z naszym miastem. Bardzo ważnym elementem było również prowadzenie działalność edukacyjnej, z której korzystały wszystkie placówki edukacyjne Jastrzębia.

Kolejnym etapem w działalności GHM była przeprowadzka do budynku dawnych łazienek w Parku Zdrojowym. Ten zabytkowy obiekt powstał w 1912 r. i został wzniesiony przez ówczesnego właściciela uzdrowiska, a zarazem lekarza zdrojowego, Mikołaja Witczaka. Przez niemal 80 lat służył kolejnym pokoleniom pacjentów wymagających terapii jodowo-bromowo-borowinowej. Po zakończeniu działalności uzdrowiskowej budynek przez pewien czas służył studentom Uniwersytetu Śląskiego. W 2010 r. obiekt został wyremontowany i przekazany na potrzeby Galerii Historii Miasta. To pozwoliło znacząco rozwinąć skrzydła naszej skromnej jednostce muzealnej. Dziś w GHM można zwiedzić atrapę chaty śląskiej sprzed stu lat, w której urządzono izbę, komorę, sień i warsztat kowalski, a wszystko wyposażono w eksponaty z epoki. Dostępne jest także ekspozycja górnicza z wyrobiskiem górniczym, multimediami, akcesoriami górniczymi oraz rzeźbami w węglu i medalami gwarkowskimi. W wieży budynku została zlokalizowana wystaw poświęcona Henrykowi Sławikowi, który w czasie okupacji przebywał na Węgrzech, gdzie uratował tysiące ludzkich istnień. Część sal czeka na zagospodarowanie, a będą się w nich znajdować wystawy związane z historią uzdrowiska czy atrapa mieszkania z czasów PRL.

Jednak najważniejszą funkcją jest praca badawcza, która pozwala zapoznać mieszkańców Jastrzębia-Zdroju, i nie tylko, z historią miejscowości znajdujących się obecnie w granicach miasta. Dzięki pracownikom GHM oraz pasjonatom historii współpracującym z „Galerią” z każdym dnie poszerza się baza informacji na temat naszej przeszłości. Stale powiększa się także zbiór eksponatów, z których jednym z cenniejszych jest XIX-wieczna marmurowa wanna. Warto także wspomnieć o działalności wydawniczej. Do tej pory wydano kilka książek, a wydawany niemal od początku istnienia GHM kwartalnik, cieszy się ogromną popularnością wśród miłośników lokalnej historii.

Zebrane przez 12 lat funkcjonowania doświadczenie oraz zgromadzona wiedza oraz eksponaty, pozwalają na postawienie kolejnego kroku w działalności tej jednostki muzealnej. Wzorem takich miast jak Żory, Rybnik czy Wodzisław należy dotychczasową Galerię Historii Miasta przekształcić w Muzeum Miejskie, które pozwoli rozwinąć skrzydła oraz podnieść prestiż zarówno samej instytucji jak i miasta. Już w 2006 r. na łamach „Biuletynu GHM” ukazał się wywiad z ówczesnym prezydentem miasta panem Marianem Janeckim, który stwierdził: „…Sądzę, że muzeum przyspieszyłoby proces integracji. Przejęłoby wówczas rolę, którą pełnią inne instytucje miejskie. Mam tu przede wszystkim na uwadze Galerię Historii Miasta, którą powołaliśmy z myślą o gromadzeniu eksponatów i archiwaliów obrazujących przeszłość Jastrzębia. Nasze miasto dojrzało wreszcie do tego, by na muzeum sobie pozwolić. Dlatego myślę, że jego powołanie jest tylko kwestią czasu”.
Miejmy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości to się ziści, a koszty związane z podniesieniem rangi GHM i utworzenie na jej bazie Muzeum okażą się niewielkie w porównaniu z korzyściami płynącymi z faktu posiadania Muzeum w Jastrzębiu-Zdroju. Obecne władze miasta z pewnością spojrzą na tę sprawę z przychylnością i nie każą nam zbyt długo czekać.

Póki, co GHM można odwiedzać od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30-17.30. Wstęp jest bezpłatny, tak samo jak wspomniany już Biuletyn czy kartki pocztowe.