Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Niepewność zatrudnienia i zbyt duża ilość obowiązków to najczęstsze przyczyny stresu w pracy. Jak sobie z tym radzić?

Maciej Mituła
Maciej Mituła
Dawid Zawila/unsplash
Czym jest stres organizacyjny? Jest to rodzaj stresu kojarzony ze środowiskiem pracy. Ogólnie stresem organizacyjnym nazywa się niedostosowanie członka organizacji do środowiska

Stres i organizacja oddziałują na siebie przez całe życie. Głównymi stresorami, które wpływają na człowieka to predyspozycje indywidualne oraz czynniki zewnętrzne. Stres organizacyjny to niedostosowanie się do takich aspektów pracy jak specyfika organizacji i rodzaj obowiązków. To także nieprzystosowanie się danego członka organizacji do środowiska organizacyjnego. Napięcie jakie jest spowodowane funkcjonowaniem pracownika w firmie nazywa się stresem organizacyjnym.

Terminu stres organizacyjny po raz pierwszy użył Hans Hugon Selye. Badacz poświęcił analizie tego zjawiska aż 50 lat pracy naukowej. Jego dorobek naukowy składa się z 30 książek oraz 1400 artykułów. Badaczowi nadano nawet przydomek dr. Stress.

Kolejnym badaczem, którego zainteresował problem stresu organizacyjnego był Kahn. Według niego sytuacje stresowe mają swoje źródła w dwóch poziomach: inntraorganizacyjnym i ekstraorganizacyjnym. Za intraorganizacyjny odpowiada: środowisko w pracy, aspekty osobowe, grupowe i organizacyjne. Natomiast ekstraorganizacyjny to przede wszystkim zewnętrzne warunki takie jak: pochodzenie, zamieszkanie lub stosunki rodzinne.

Warto przeczytać:

Zdaniem Kahna odczuwanie stresu ma silny związek z odpowiedzialnością za innych pracowników. Najbardziej obciążeni stresem są więc kierownicy, ponieważ to od nich zależy rola organizacyjna i to oni są odpowiedzialni za kontrolę innych pracowników.

Źródła stresu organizacyjnego

Co przyczynia się do stresu organizacyjnego? Z pewnością duża ilość pracy, obciążenie pracownika obowiązkami. Na stres zawodowy wpływa również niepewność zatrudnienia. Zestresowani pracownicy mają często poczucie, że nie kontrolują swojej pracy oraz nie mają na nią wpływu. Ich umiejętności nie są w pełni wykorzystywane. Towarzyszy temu niezadowolenie z wykonywanej pracy, spadek produktywności oraz brak motywacji.

Istnieją dwa źródła, które się wymienia przy omawianiu stresu organizacyjnego Głównym stresorami, czyli czynnikami stresotwórczymi są: stresory zawodowe i stresory nieprofesjonalne. Do stresorów zawodowych zalicza się np. zbyt duża ilość pracy czy przeciążenie obowiązkami. Dużą rolę odgrywają tu czynniki, które negatywnie wpływają na jakość pracy, czyli hałas, złe i szkodliwe oświetlenie, praca w nocy oraz pracowanie pod presją czasu.

Do czynników około zawodowych, czyli nieprofesjonalnych zalicza się takie, które nie są bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy np. wygląd zewnętrzny, waga, wzrost, nieśmiałość, wyznanie czy rasa. Przyczyn stresu organizacyjnego w pracy jest bardzo dużo. Jego powodem może być np. zła organizacja swojej pracy, która powoduje, że pracownik nie może wykonywać określonej ilości zadań. Źle na pracownika wpływa też zbyt monotonna i jednostajna praca.

Czynności wykonywane monotonie są związane z rutyną, która obniża kwalifikacje pracowników oraz nie motywuję ich do lepszej i efektywniejszej pracy. Na przyczyny stresu wpływa też niskie wynagrodzenie i niedocenianie poświęcenia.

Istotnym źródłem stresu organizacyjnego jest niedopasowanie pracownika do środowiska pracy. Na stres w pracy wpływają również inne sytuacje związane z wykonywaniem codziennych obowiązków. Przykładem mogą być wysokie wymagania pracodawców i niewielki zakres kontroli. Pracownik ma do wykonania trudne i pracochłonne zadania przy jednoczesnym braku swobody. Wówczas dochodzi do nierozładowania napięcia, co przyczynia się do lęków, niepokoju oraz depresji.

Następstwa stresu organizacyjnego

Zauważono, że występują trzy kategorie następstw stresu zawodowego:

  • reakcje fizjologiczne: wzrost tętna, wzrost ciśnienia krwi
  • reakcje psychologiczne: apatia, lęk, niska samoocena
  • reakcje behawioralne: zaniżona efektywność pracy, brak chęci do działania, większa ilość wypalanych papierosów

Wypalenie zawodowe

Występujące następstwa stresu zawodowego dotyczą głównie zdrowia. Wypalenie zawodowe objawia się poprzez symptomy silnego stresu związanego z wysokimi wymaganiami emocjonalnymi. Christina Maslach uważana jest za prekursorkę w badaniach syndromu wypalenia zawodowego. W latach siedemdziesiątych zagadnienie to uważane było za swoiste tabu a zajmowanie się nim uznawano za brak profesjonalizmu.

Badaczka znana jest z najbardziej popularnej koncepcji syndromu Burnout. Jej książka „Pokonać wypalenie zawodowe” uświadomiła wielu osobom, że problem ten jest kategorią naukową poddawaną wielu badaniom. Zdaniem Maslach wypalenie zawodowe ma swoje źródło w pracy, poprzez kontakt z innymi współpracownikami. Zauważono, że wypalenie zawodowe dotyka najczęściej osób, które dzięki swojej pracy pomagają innym np. pielęgniarki, lekarze czy nauczyciele.

Warto przeczytać:

Przyczyn wypalenia zawodowego może być dużo, są nimi m.in. niskie wynagrodzenie, umniejszanie kompetencji, brak kontroli i możliwości w podejmowaniu decyzji, zbyt dużo obowiązków. Wymienia się także brak perspektyw na awans, rutynę w pracy i brak wsparcia ze strony współpracowników i pracodawców.

Co ciekawe, na zadowolenie z własnej pracy nie zawsze i nie tylko wpływa wynagrodzenie. Christina Maslach twierdzi, że „nasze badania, prowadzone już przez kilka dekad w wielu krajach, dowodzą, że wynagrodzenie wcale nie jest naczelnym czynnikiem, decydującym o poczuciu spełnienia zawodowego. Rzecz w poczuciu bycia docenionym, niekoniecznie finansowo. Dwóch pracowników może dostawać tyle samo pieniędzy, ale jeden ma wrażenie, że nikt na jego wysiłek nie czeka. Stąd prosta droga do niekorzystnej samooceny”

Jak radzić sobie ze stresem?

Warto pamiętać, że stres jest w dużej mierze uzależniony od subiektywnej oceny i ma związek z uwarunkowaniami demograficznymi, genetycznymi oraz osobowościowymi. Ważnym czynnikiem w radzeniu sobie ze stresem w pracy są relacje ze współpracownikami oraz wsparcie z ich strony. Dobre kontakty w pracy mogą łagodzić konflikty oraz im przeciwdziałać. Równie ważna jest prawidłowa komunikacja pracowników z przełożonymi.

Jest wiele sposobów radzenia sobie ze stresem. Kluczem do rozpoczęcia walki ze stresem jest przede wszystkim poznanie emocji towarzyszących sytuacjom stresogennym. Uświadomienie sobie źródła czynników, które wywołują stres oraz próbę obiektywnej oceny zdarzenia, które wywołało stresową sytuację. Warto również poddać analizie przyczyny stresogennych sytuacji oraz zastanowić się jak można je w przyszłości zmienić. Wskazuje się również, że zrozumienie własnych pozytywnych i negatywnych cech pomoże świadomie unikać stresowych sytuacji.

W wielu przypadkach źródłem stresu jest napięcie psychofizyczne, z którym również można walczyć. Dobrym sposobem jest odłączenie się od problemu i zajęcie się czymś innym. Pomóc może wypoczynek, rozmowa z kimś bliskim, długi spacer lub interesująca lektura.

Dla wielu dobrym rozwiązaniem będzie rozplanowanie zajęć i obowiązków. Plan dnia powinien obejmować pracę oraz czynny wypoczynek, ale także odpowiednią ilość snu.

Szef też może pomóc

Wiele zależy także od samego pracodawcy. Powinien dać pracownikom możliwość podejmowania decyzji. Większa swoboda i świadomość pracownika, że może wpływać na rozwój firmy znacznie podniosą jego pewność siebie. Inną metodą jest wyznaczanie sobie kolejnych celów, które powinny być realne i możliwe do osiągnięcia. Kolejnym sposobem, który może dotyczyć zarówno pracowników jak i pracodawców jest planowanie kariery. Pracownik powinien znać swoją przyszła ścieżkę kariery. Pracodawca zaś powinien dbać o awansowanie pracowników oraz dawanie im możliwości rozwoju w firmie.

Stres towarzyszy nam nieustannie

Podsumowując, to pracownik jest najczęściej ofiarą stresu w pracy. Wpływa to na efektywność jego pracy, ale także objawia się nieobecnością, unikaniem obowiązków czy zmniejszoną produktywnością.

Należy również pamiętać, że stresogennych sytuacji nie można uniknąć. Stres sygnalizuje człowiekowi niebezpieczeństwo, może także działać motywująco. Szkodliwe działanie stresu ma miejsce w chwili, kiedy wywołuje ono niekorzystne sytuacje.

Stres organizacyjny to nieodłączny element każdego pracującego człowieka. Taki rodzaj stresu towarzyszy szczególne osobom pracującym w przedsiębiorstwach. Jest ich towarzyszem podczas rozmów kwalifikacyjnych, kolejnych etapów kariery aż do emerytury. Nie można całkowicie pozbyć się stresu, który alarmuje nasz organizm o niepokojących sygnałach.

Stres organizacyjny można w znacznym stopniu ograniczyć. Dużo zależy od działań przełożonych, którzy będą potrafili mądrze zarządzać swoją firmą i pracownikami.

od 12 lat
Wideo

echodnia Ksiądz Łukasz Zygmunt o Triduum Paschalnym

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Niepewność zatrudnienia i zbyt duża ilość obowiązków to najczęstsze przyczyny stresu w pracy. Jak sobie z tym radzić? - Strefa Biznesu

Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto