W KWK Krupiński zamontowano GPS. Po co?

W kopalni Krupiński, należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, uruchomiono nowoczesny system rejestracji przemieszczeń (monitoringu) kopalnianych wież szybowych w technologii GPS (GNSS) w oparciu o najnowocześniejszy sprzęt amerykańskiej firmy Trimble. Projekt realizowany jest wspólnie z Fundacją Nauka i Tradycje Górnicze AGH w Krakowie pod kierownictwem dr inż. Edwarda Stewarskiego i jest drugim takim rozwiązaniem zastosowanym w Europie.

- System składa się z trzech stacjonarnych i jednego mobilnego odbiornika GPS. Zasada działania jest bardzo prosta. Odbiorniki zamontowane na szczytach wież szybowych szybu II i III oraz budynku administracji odbierają sygnał GPS, później dane z odbiorników za pomocą sieci GSM oraz połączenia kablowego, przesyłane są do specjalnego serwera zlokalizowanego w dziale TMG KWK Krupiński. Praca odbiorników GPS wspierana jest przez specjalistyczny program komputerowy T4D firmy Trimble a dane gromadzone i przetwarzane są w dziale mierniczo-geologicznym kopalni oraz równolegle na serwerze AGH w Krakowie - wyjaśniają w Jastrzębskiej Spółce Węglowej.

- To drugi w Polsce i Europie, tak nowoczesny system monitoringu. Podobny system działa tylko w kopalni Lubelski Węgiel Bogdanka. Do tej pory pomiary wychyleń szybów odbywały się w okresach półrocznych i były wykonywane tradycyjnymi metodami geodezyjnymi. Teraz ruchy szybów są monitorowane przez cały czas, to jest 24 godziny na dobę co 5 sekund – mówi Mariusz Czaja, kierownik wydziału miernictwa dołowego i powierzchniowego w KWK Krupiński.

- Wieże szybowe, podobnie zresztą, jak wiele innych wysokich obiektów, wychylają się od pionu z różnych przyczyn, takich jak: silny wiatr, temperatura, nasłonecznienie. Dodatkowo dochodzą inne czynniki związane np. z pracą urządzeń szybowych, przeciążeniami. Ponadto obiekty zlokalizowane w filarach szybowych mogą ulegać niewielkim przesunięciom związanych z prowadzoną wokół nich eksploatacją górniczą. Takie przemieszczenia są bardzo trudne do oszacowania zwykłymi pomiarami geodezyjnymi. Bardzo chcielibyśmy poznać ich wielkości w dłuższym okresie czasu, a taki system zbudowany na bazie GPS/GNSS daje nam taką możliwość - dodaje Krzysztof Sokalla, starszy mierniczy górniczy w KWK Krupiński.

Gdy system odnotuje przekroczenie wartości granicznych przemieszczeń szczytów wież szybowych, uruchamiany jest alarm. Specjalistyczne oprogramowanie T4D firmy Trimble automatycznie wysyła wiadomości sms oraz dodatkowo e-mail do wybranych pracowników kopalni z informacją o zaistniałym zdarzeniu. Ciągła obserwacja przemieszczeń szybów pozwoli uniknąć sytuacji niebezpiecznych i z wyprzedzeniem podjąć ewentualne działania prewencyjne.

- System pracujący na Krupińskim nie ma słabych stron, spisuje się bardzo dobrze. Dlatego w przyszłości planowana jest rozbudowa sieci o kolejne dwie stacje referencyjne w KWK Budryk i KWK Borynia - Zofiówka , Ruch Zofiówka, które swym zasięgiem obejmą wszystkie szyby górnicze oraz obszary górnicze Jastrzębskiej Spółki Węglowej – mówi Henryk Urbaś z zespołu energo-mechanicznego Jastrzębskiej Spółki Węglowej, odpowiedzialny za wdrożenie systemu rejestracji i przemieszczeń (monitoringu) w technologii GPS (GNSS) kopalnianych wież szybowych, szybu II i III w KWK Krupiński.